در اين کتاب سعي شده است تا مباني نظري و پژوهشي كه ارتباط بيشتري با موضوع پژوهش حاضر دارد، ارائه گردد بنابراين در اين فصل اول ابتدا به سير تاريخي مفهوم عدالت از ديدگاه انديشمندان غربي و اسلامي و بررسي عدالت ناب اسلامي از ديدگاه امام علي(ع) پرداخته شده است و سپس به بيان رويكردهاي عدالت آموزشي، عدالت و آموزش و پرورش، وضعيت عدالـت آموزشي در آموزش و پرورش ايران باستان، اسلامي و نوين، ريشة نابرابري، انواع نابرابري آموزشي، موانع و مشكلات عدم برقراري عدالت پرداخته شد و سرانجام چارچوب نظري تحقيق كه به طور مستقيم و غيرمستقيم در راستاي برقراري عدالت آموزشي و رفع موانع و ارائه راهكارهاي مطلوب در اين زمينه صورت گرفته است، می پردازيم. اين تحقيقات در دو قسمت مجزا با عنوان تحقيقات انجام شده در داخل كشور و خارج كشور تقسيم بندي و ارائه خواهد شد.